Hoa Sen: Ý Nghĩa Đặc Biệt, Nguồn Gốc, Công Dụng Của Hoa Sen

Biểu tượng hoa sen từ lâu đã được người Việt Nam xem như quốc hoa. Hoa sen gắn liền với lịch sử Việt Nam, vô cùng thiêng liêng, tượng trưng cho sự thuần khiết, tái sinh và sức mạnh kiên cường như dân tộc Việt Nam. Cùng HoaĐẹp365 tìm hiểu ý nghĩa hoa sen trong Phật giáo, trong phong thủy cũng như cách chăm sóc hoa sen đúng cách.

Tham khảo: Hoa Sen Đẹp, Bó Hoa Sen Cầm Tay

Lịch sử, nguồn gốc hoa sen

Hoa sen có tên khoa học là Nelumbo nucifera, và có nhiều tên gọi ở trên thế giới như sen Lakshmi (tên một vị thần của sự giàu có, may mắn, quyền lực, sắc đẹp, khả năng sinh sản và thịnh vượng), sen Ấn Độ, hay đơn giản là hoa sen. Hoa sen là một trong hai loài thực vật thủy sinh còn tồn tại trong họ Nelumbonaceae (loài còn lại là sen Mỹ, hoặc chinquapin nước (N. lutea, hoặc N. pentapetala), được tìm thấy ở miền đông Hoa Kỳ và phía nam tới Colombia.

Hoa sen có phạm vi phân bố bản địa rất rộng, từ miền trung và miền bắc Ấn Độ (ở độ cao lên tới 1.400m ở phía nam dãy Himalaya), qua miền bắc Đông Dương và Đông Á (phía bắc đến vùng Amur; quần thể người Nga đôi khi được nhắc đến thành "Nelumbo komarovii"), với các địa điểm biệt lập ở biển Caspian. Ngày nay, hoa sen sinh trưởng ở miền nam Ấn Độ, Sri Lanka, hầu như toàn bộ Đông Nam Á, New Guinea, miền bắc và miền đông Australia.

Hoa sen có ý nghĩa vô cùng thiêng liêng, gắn liền với lịch sử Việt Nam

Hoa sen được con người thuần hóa từ khoản 5000 năm trước Công Nguyên, với mục đích ban đầu là sử dụng làm cây lương thực. Hoa sen đặc biệt ở lá và hạt, hạt của hoa sen được ghi nhận có thể tồn tại đến 1300 năm vẫn nảy mầm và lá sen có một lớp phủ ở mức nano có thể giúp nó tự làm sạch bề mặt lá làm tăng khả năng tổng hợp dinh dưỡng giúp cây có thể phát triển một cách mạnh mẽ cũng như tích lũy dưỡng chất để tồn tại trong nhiều điều kiện thời tiết khắc nghiệt.

Cây sen thích nghi phát triển ở vùng ngập lũ của các con sông chảy chậm và vùng đồng bằng. Đài sen mỗi năm thả hàng trăm ngàn hạt xuống đáy nước. Một số nảy mầm tốt nhưng hầu hết bị các loài động vật khác ăn, những hạt còn lại (không nảy mầm hoặc không bị ăn) có thể không hoạt động trong một thời gian dài khi các diện tích ngập nước lắng đọng và khô đi. Trong điều kiện lũ lụt, trầm tích chứa những hạt này bị vỡ ra, và những hạt không hoạt động được bù nước và bắt đầu một mùa sen mới.

Ý nghĩa đặc biệt của hoa sen

Hoa sen cắm rễ trong bùn, thân dài vươn lên trên mặt nước. Ở đó, những bông hoa tươi tốt mọc lên, và khi hoa sen nở, những cánh hoa lần lượt nở ra. Từng cánh hoa, từng cánh nổi lên một cách tinh khôi từ làn nước đục ngầu nhờ lớp phủ bảo vệ bên ngoài giúp đẩy lùi bụi bẩn và nước. Hoa sen là loài thực vật nở hoa ban ngày và khép lại vào ban đêm, thức dậy trên mặt nước vào mỗi buổi sáng. Những cánh hoa chỉ tồn tại trong một vài ngày trước khi rụng. Bởi vì môi trường sinh trưởng, cách thức sinh trưởng, lịch sử đi cùng nhiều nền văn hoá khác nhau nên hoa sen mang rất nhiều ý nghĩa.

Ý nghĩa hoa sen thay đổi từ nền văn hóa này sang nền văn hóa khác. Tuy nhiên, nói chung, hoa sen thường được coi là linh thiêng cho sự thuần khiết, tái sinh và sức mạnh. Vì hoa sen vươn lên từ bùn không vết nhơ nên thường được xem là biểu tượng của sự thanh khiết. Vì chúng quay trở lại vùng nước âm u vào mỗi buổi tối và nở hoa vào lúc bình minh, hoa sen cũng là biểu tượng của sức mạnh, sự kiên cường và sự tái sinh. Vẫn còn một ý nghĩa khác của hoa sen là sự siêu việt: hoa sen tượng trưng cho sự siêu việt của tinh thần con người đối với vật chất trần tục vì nó nở hoa từ thế giới ngầm vào ánh sáng.

Hoa sen - biểu tượng dân tộc Việt

Cây sen gắn liền với lịch sử văn hoá Việt Nam là nền văn minh lúa nước. Với lãnh thổ phân bố trải dài từ Bắc xuống Nam, cây sen như một người bạn gần gũi thân thiết với mọi người. Trong lịch sử Việt, cây sen tượng trưng cho sự thuần khiết, đại diện cho người quân tử (vì sinh trưởng trong bùn nhưng không vương mùi bùn), bản tính thích nghi mạnh mẽ và thân thiện như người Việt Nam.

Hoa sen còn có ý nghĩa rất đặc biệt trong nền ẩm thực Việt Nam

Bên cạnh tính biểu tượng của hoa sen với văn hoá Việt Nam, cây sen còn mang lại nhiều giá trị vật chất khác, đặc biệt trong ẩm thực Việt. Tất cả các bộ phận của cây sen đều có thể được sử dụng mà không bỏ một chút nào:

• Hoa sen dùng để chưng
• Cánh hoa dùng để trang trí món ăn
• Lá sen dùng để gói thức ăn hay gói ủ trà
• Ngó sen được dùng làm món ăn
• Nhị hoa phơi khô dùng để ướp trà
• Hạt sen dùng để làm thực phẩm
• Tâm sen có giá trị trong y học cổ truyền Việt Nam
• Thân sen được dùng để làm ra khăn tơ sen một trong những loại vải đắt đỏ và độc đáo nhất trên thế giới

Năm 2011 trong một cuộc bình chọn quốc hoa Việt Nam, hoa sen đã được tuyệt đại đa số người dân Việt Nam đồng tình là quốc hoa của Việt Nam.

Có thể bạn quan tâm:

• Hoa hồng: Nguồn gốc, ý nghĩa hoa hồng trong tình yêu và cuộc sống
• Hoa Tulip: Nguồn Gốc, Dịp Nên Tặng & Ý Nghĩa Hoa Tulip Theo Màu Sắc
• Ý nghĩa hoa cát tường: Loài hoa của sự may mắn, tài lộc và hạnh phúc trọn vẹn

Ý nghĩa hoa sen trong Phật giáo

Hoa sen xuất hiện trong các văn bản thiêng liêng và hình ảnh tâm linh từ một số văn bản Phật giáo sơ khai. Trong Kinh Aṅguttara Nikāya, Đức Phật so sánh mình với hoa sen, Ngài nói rằng hoa sen vươn lên từ nước bùn không vết nhơ, khi Ngài vươn lên từ thế giới này, thoát khỏi những bụi trần trong cuộc đời này.

Bạn đã biết ý nghĩa hoa sen trong phật giáo chưa?

Trong biểu tượng Phật giáo, hoa sen tượng trưng cho sự thanh khiết của cơ thể, lời nói và tâm trí, như thể nổi trên mặt nước đục ngầu của sự gắn bó vật chất và ham muốn thể xác. Theo các Kinh Phật truyền thống, bảy bước đầu tiên của Đức Phật đã làm xuất hiện hoa sen. Các tòa hoa sen phật giáo là bệ ngồi cho hầu hết các nhân vật quan trọng trong Phật giáo (ví dụ: Phật Quan Âm).

Ý nghĩa hoa sen theo màu sắc

Tất cả các loài hoa đều mang một ngôn ngữ hiện sinh riêng, và trong từng cá thể hoa với những màu sắc khác nhau lại biểu trưng cho những ý nghĩa khác nhau. HoaĐẹp365 gởi tới bạn đọc những ý nghĩa đi kèm với ba màu hoa sen cơ bản nhất nhé!

Ý nghĩa hoa sen trắng

Hoa sen trắng tượng trưng cho tinh thần trong sạch thuần khiết. Nó được biết là tượng trưng cho Đức Phật khi Ngài thức tỉnh, đại diện cho trạng thái tinh thần thanh tịnh và trạng thái hoàn thiện tâm linh. Sen trắng cũng liên quan đến sự bình định bản chất của một người.

Xem thêm: Ý nghĩa hoa sen trắng, đặc điểm và hình ảnh hoa sen trắng đẹp

Hoa sen trắng tượng trưng cho sự thuần khiết, thanh tịnh

Ý nghĩa hoa sen xanh

Một bông hoa sen màu xanh tượng trưng cho sự thanh thản, hòa bình và trí tuệ. Nó cũng là một biểu tượng của sự tái sinh và chu kỳ của cuộc sống. Hoa sen xanh là loài hoa linh thiêng trong nhiều nền văn hóa, bao gồm Phật giáo và Ấn Độ giáo.
 

Hoa sen xanh là loại hoa linh thiêng trong nhiều nền văn hóa

Ý nghĩa hoa sen hồng

Hoa sen hồng được coi là biểu tượng trần gian của Đức Phật, trong đó nụ sen tượng trưng cho hành trình tâm linh của một người và một bông sen hồng nở rộ tượng trưng cho sự giác ngộ.

Hoa sen hồng thường được sử dụng chưng trên bàn thờ

Xem thêm: TOP 10 mẫu cắm hoa bàn thờ đẹp & những điều kiêng kỵ cần tránh

Ý nghĩa hoa sen trong phong thủy

Hoa sen được biết đến là một biểu tượng của sự hoàn hảo thiêng liêng. Nó cũng là biểu tượng của sự thức tỉnh tâm linh. Một bông sen dù là hoa thật hay làm bằng bất cứ thứ gì đều mang năng lượng thiêng liêng của bông hoa thơm tuyệt đẹp. Hoa sen thường được dùng là một vật phẩm phong thủy và vastu (vāstu là một thuật ngữ tiếng Phạn biểu thị một “nơi ở” nói chung, và đại diện hoa sen có nghĩa là một địa điểm cho linh hồn trú ngụ) phổ biến, nó tượng trưng cho sự giàu có, thịnh vượng, minh mẫn, thành công và điềm tĩnh.

Ý nghĩa hoa sen tặng mẹ

Trong những điều kiện thuận lợi, hạt của cây sen có thể tồn tại trong nhiều năm, với sự nảy mầm lâu đời nhất của hoa sen được ghi nhận là từ hạt 1.300 năm tuổi được thu hồi từ lòng hồ khô ở đông bắc Trung Quốc. Do đó, hoa sen là biểu tượng của sự trường thọ. Vì thế hoa sen là một hoa hoàn hảo để dành cho người mẹ yêu quý với lời chúc mẹ luôn khoẻ mạnh, bình an và trường thọ.

Cách cắm và chăm sóc hoa sen đơn giản tại nhà

Hoa sen ở trên mỗi vùng đất của Việt Nam đều có những mùa sinh trưởng khác nhau. Miền Bắc nở rộ hoa sen vào tháng 6, trong khi đó ở miền Trung lại vào tháng 7, và với khí hậu ôn hoà thì sen ở miền Nam lại đẹp nhất mỗi độ tháng 9 về. HoaĐẹp365 sẽ gửi đến bạn những gợi ý để có một bình hoa sen tuyệt đẹp chưng ở nhà nè!

Cách chọn mua hoa sen

• Sự tươi mới của hoa sen thể hiện ở phần nối giữa cuống và hoa, cuống tươi sẽ có một sự bám chặt nhất định đối với cánh hoa, bạn có thể thử giũ nhẹ để xem thử độ tươi của hoa (nếu cánh hoa ko lay động thì là hoa tươi).
• Thêm vào đó bạn cũng cần chú ý vào đầu nụ hoa, nụ hoa hơi hé ra biểu lộ cho một bông hoa sen đủ tuổi, và khi bạn sử dụng nó để cắm, thì hoa sẽ nở rộ một cách hoàn hảo.
• Sự đồng đều của nụ hoa cũng như chiều dài cành cũng quan trọng trong việc thể hiện ý tưởng bình hoa của bạn. Hoa đều cùng chiều dài cành đa dạng sẽ giúp bình hoa trông hoàn mỹ cũng như có lớp lang chặt chẽ dễ thể hiện ý đồ của người cắm.

Hướng dẫn cắm hoa sen

• Hoa sen sau khi mua về bạn nhớ cắt bớt gốc và ngâm vào nước đá lạnh trong 1-3h để giữ hoa tươi lâu hơn.
• Hoa sen là loài hoa ưa nước vì thế bạn nhớ chọn một chiếc bình có kích thước lớn để giúp các cành hoa có đủ không gian cũng như dinh dưỡng để nở một cách đều đặn.
• Để giữ cho hoa không nghiêng ngã khi cắm, bạn dùng thân sen làm thành 1 chữ thập và chắn ngang miệng bình sau đó cắm những cành cao vào gần tâm chữ thập và những cành ngắn hơn cách xa tâm chữ thập rồi điều chỉnh sao cho các bông hoa của bạn tạo hình thành một hình tròn xinh đẹp.
• Lúc cắm hoa sen, thật sự cũng không có gì phức tạp. Bạn không cần phải uốn nén, hay tạo hình gì cầu kỳ đâu. Bạn chỉ cần một bình hoa đơn giản, cắm hoa sen vào bình rồi điều chỉ một chút hướng  những bông hoa. Bên cạnh đó, thêm vài cái lá là bình hoa sen đã đẹp xuất sắc rồi. Bạn nên đặt hoa sen ở phòng khách để ngắm nhìn và mang đến không gian thoải mái, thư thái nhất.

Một số mẹo chơi hoa sen không phải ai cũng biết

Cách phân biệt hoa sen và hoa quỳ

• Hoa quỳ cũng là một loại sen thường được gọi là "sen quỳ". Tuy nhiên, hoa quỳ được trồng chủ yếu để lấy hạt, vì thế khi cắt non nụ để bán hoa sẽ nhanh chóng bị thâm và héo đi. Nếu mua nhầm phải hoa quỳ có khi hoa chưa kịp nở, nụ đã đen đi.
• Hoa sen có màu hồng, hồng nhẹ mà ta hay gọi là hồng cánh sen, còn hoa quỳ màu đậm hơn. Hoa sen có cánh to và bên trong hết lớp cánh to là lớp cánh sen nhỏ rất dày bên trong nằm sát nhuỵ sen, còn hoa quỳ chỉ có cánh to và đến nhuỵ. Vì vậy khi lựa hoa sen, bạn có thể bóp nhẹ vào phần búp hoa để cảm nhận độ dày của búp sen, búp quỳ sẽ có phần hơi rỗng và mềm hơn búp sen.
• Thân hoa sen thằng và ít gai hơn hoa quỳ
• Hương thơm hoa sen thoang thoảng, tỏa hương xa hơn. Còn hoa quỳ bạn phải đứng thật gần, ghé sát mũi vào hoa mới có thể nghe được mùi hương hoa.
• Hoa sen thường được bán với giá khá cao, khoảng 80.000-200.000 đồng 10 bông tùy loại sen. Hoa quỳ thường có giá từ 40.000-60.000 đồng một bó.

Cách giữa hoa sen tươi lâu

• Sen mới mua ở đầm về vát cuống sắc khoảng 45 độ để hoa dễ dàng hút nước nuôi cơ thể.
• Lưu ý đầu tiên là bạn cần để bình hoa sen ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời, và gió quá lớn (gió lớn làm hoa nhanh rũ và tàn).
• Thay nước sạch cho hoa mỗi ngày, và mỗi lần thay bạn đừng quên rửa qua thân sen cũng như cắt bớt 1cm gốc hoa nhé. (Lưu ý cắt chéo để tăng diện tích hút nước của thân cây)

Cách xử lý bông sen héo, gục cổ

• Đối với những bông sen cành héo và gục cổ, bạn có thể dùng bơm tiêm tiêm nước đá lạnh vào phần thân hoa. Dốc ngược búp hoa xuống dưới, tiêm và để hoa nghỉ ngơi khoảng 10-15 phút sẽ cứng cáp lại. Chỉ áp dụng với các bông bị gục cổ
• Thay nước cho bình hoa, cho thêm vài viên đá to vào bình để giữ hoa chơi lâu hơn.
• Lưu ý, khi hoa đã nở tránh di chuyển hoặc thay nước vì nhanh tàn.

Tham khảo mẫu bình sen đẹp, sang trọng chưng trong nhà

Mua ngay: Giá Tranh Sen Hồng - GT42

Mua ngay: Giỏ Hoa Sen Hồng - HG26

Mua ngay: Giỏ Hoa Sen Trắng White Lotus - HG26

Mua ngay: Giỏ Hoa Sen Hồng - HG25

Trên đây là thông tin tổng hợp về hoa sen, hi vọng các bạn đã hiểu được ý nghĩa hoa sen là gì cũng như cách lựa chọn và cắm hoa sen đẹp, nở bung đẹp mắt.