Tảo Mộ là gì: Nét Đẹp Truyền Thống Của Người Việt Nam

Ngày Tết là dịp để mọi người sum họp, đoàn viên, và cũng là dịp để tri ân ông bà tổ tiên - những người đã khuất. Do đó, việc thăm mộ tổ tiên ngày Tết đã trở thành một truyền thống đẹp, mang ý nghĩa tôn kính, biết ơn đối với cội nguồn. Cùng HoaĐẹp365 tìm hiểu về ý nghĩa, và tất tần tật những điều cần biết khi thăm mộ tổ tiên ngày Tết trong bài viết sau nhé!

Xem thêm:

• Tổng Hợp Những Câu Chúc Tết Hay, Ý Nghĩa Nhất Tết Giáp Thìn 2024

• Lễ Cúng Ông Táo Ngày Nào? Mâm Cỗ Cho Ngày Ông Công Ông Táo Mà Bạn Cần Biết

• Mâm Ngũ Quả Ngày Tết Gồm Những Gì? Cách Trang Trí Đẹp Mắt, Ý Nghĩa Mới 2024

Ý nghĩa của truyền thống thăm mộ tổ tiên ngày Tết

Thăm mộ tổ tiên ngày Tết (hay còn gọi là tảo mộ) là một nét văn hóa đặc trưng của người Việt, thể hiện sự kết nối tinh thần giữa con cháu và ông bà tổ tiên thế hệ trước. Bằng cách tảo mộ, con cháu có thể bày tỏ lòng biết ơn, hiếu thảo đối với ông bà tổ tiên và mong muốn được họ bảo trợ, che chở và ban phước lành. Đồng thời, thăm mộ cũng là cách để giáo dục con cháu về tình cảm gia đình, tình nghĩa quê hương, và ý thức bảo tồn di sản văn hóa dân tộc, kế thừa một truyền thống tốt đẹp.

Thăm mộ tổ tiên ngày Tết thể hiện sự kết nối tinh thần giữa con cháu và ông bà tổ tiên (Nguồn: Internet)

Đi tảo mộ tổ tiên vào ngày nào?

Không có quy định về thời gian cụ thể của việc đi thăm mô tổ tiên ngày Tết hay thời điểm nào. Tuy nhiên, tùy thuộc theo vùng miền, gia đình và tín ngưỡng mà thời gian tảo mộ có thể khác nhau. Thông thường, các gia đình thường tổ chức lễ tảo mổ theo truyền thống vào những ngày cuối tháng Chạp, trước khi cúng Tất niên để chào đón năm mới. Các gia đình thực hiện nghi thức tảo mộ từ sau khi cúng tảo mộ sau khi cúng ông Công ông Táo vào ngày 23 tháng Chạp, hoặc vào chiều 30 hoặc 29 tháng Chạp (tùy theo năm nhuận hay không). 

Những gia đình ở xa có thể tảo mộ sớm hơn, nhưng những gia đình ở gần nghĩa trang thì thường tảo mộ vào ngày cuối cùng của năm cũ. Ngoài ra, ở Việt Nam còn có những dòng tộc lớn có quy định riêng về ngày tảo mộ, và ghi chép trong gia phả để con cháu tuân theo. Đây cũng là một cách để gắn kết các thành viên trong dòng họ, và giúp người đi xa nhớ về cội nguồn, quê quán.

Bên cạnh đó, một số gia đình cũng có truyền thống tảo mộ vào các dịp lễ lớn khác như Tết Trung thu, Tết Đoan ngọ, hoặc vào các ngày mùng một, mùng ba âm lịch, ngày rằm,... Tuy nhiên, việc chọn ngày cụ thể cũng có thể phụ thuộc vào tín ngưỡng và truyền thống gia đình.

Đi tảo mộ tổ tiên vào những ngày cuối tháng Chạp (Nguồn: Internet)

Cách tạ mộ tổ tiên đúng nhất mà bạn cần biết

Tảo mộ là nét văn hóa đặc trưng của dân tộc, thể hiện sự kính trọng và tri ân đối với tổ tiên. Đây là một trong những nghi lễ quan trọng của “đạo thờ ông bà” đã được duy trì qua nhiều thế hệ. Để tạ mộ tổ tiên đúng, trang nghiêm nhất, bạn cần thực hiện những điều sau đây:

• Chuẩn bị đồ lễ cần thiết: Một số lễ vật cần chuẩn bị để cúng cho ông bà như hoa, quả, bánh, rượu, nước, hương, nến, và vàng mã,... 

• Chọn thời gian phù hợp, tránh những giờ cao điểm: Để tránh xô bồ và mất trật tự đặc biệt là dịp cuối năm, bạn nên chọn thời gian thích hợp để cả gia đình có thể được đi tảo mộ thuận lợi nhất.

• Thực hiện nghi thức tâm linh: Khi đến nghĩa trang, bạn cần tìm đúng vị trí của mộ tổ tiên và dọn dẹp sạch sẽ xung quanh. Sau đó, bạn cần bày biện đồ lễ lên bàn thờ, thắp hương, nến, và cúng dường.

• Cầu phước lành, bình an: Bạn thực hiện nghi thức cúi đầu (hoặc quỳ lạy) để cầu nguyện, và báo tin với tổ tiên về những việc đã làm được, những mong ước, và những lời xin lỗi. Bên cạnh đó, bạn cũng cần cảm ơn tổ tiên đã che chở, bảo vệ, và ban phước cho gia đình trong suốt thời gian qua.

Cách thăm mộ tổ tiên ngày Tết đúng nhất (Nguồn: Internet)

Những lưu ý khi thăm mộ tổ tiên ngày Tết

Khi thăm mộ tổ tiên ngày Tết, bạn cần chú ý đến những điều sau:

Những người không nên đi tảo mộ?

Theo quan niệm dân gian, có một số người không nên đi tảo mộ, vì có thể gây ra những điều xui xẻo, hoặc làm phiền linh hồn tổ tiên. Những người đó là:

• Những người đang mang thai: Người đang mang thai được coi là có sức sống mạnh mẽ, có thể làm cho linh hồn tổ tiên bị khó chịu, hoặc bị ảnh hưởng bởi những âm khí.

• Những người đang ốm: Người đang ốm được coi là có sức sống suy yếu, có thể bị những linh hồn khác tấn công, hoặc bị hút máu. 

• Phụ nữ đang trong thời kỳ hành kỳ: Trong phong thủy, người đang trong thời kỳ hành kỳ được coi là có sức sống không ổn định, có thể làm cho linh hồn tổ tiên bị bất an, hoặc bị nhiễm những tà khí.

• Những người đang trong tang lễ, hoặc đang trong năm đầu tiên sau khi mất người thân: Người đang trong tang lễ được coi là có sức sống u ám, có thể làm cho linh hồn tổ tiên bị buồn phiền, hoặc bị kéo xuống. Còn đối với những người đang trong năm đầu tiên sau khi mất người thân được coi là có sức sống không bình thường, có thể làm cho linh hồn tổ tiên bị nhớ nhung, hoặc bị rối loạn.

• Trẻ em dưới 10 tuổi: Bởi vì nghĩa trang thường là nơi có những hình ảnh, cảm xúc và không khí nặng nề nên tránh đưa trẻ đến nghĩa trang. Bởi vì điều đó có thể làm trẻ bị nhiễu loạn tâm trạng và ảnh hưởng tâm lý.

Điều nên tránh/kiêng kỵ 

Khi thăm mộ tổ tiên ngày Tết, bạn cũng cần tránh những điều sau, vì có thể gây ra những hậu quả không mong muốn, hoặc làm mất lòng tổ tiên:

• Tránh mặc trang phục quá màu sắc: Không nên mặc quần áo quá nhiều màu sắc, mà chỉ nên mặc những trang phục nhã nhặn để tôn trọng không gian linh thiêng của nghĩa trang.

• Kiêng kỵ màu sắc tối quá: Bạn cũng không nên mặc màu quá tối, hạn chế sử dụng màu đen vì nó mang ý nghĩa buồn bã, u ám cho buổi tảo mộ.

• Tránh gây ồn ào: Việc giữ gìn tĩnh lặng và không gian yên bình vừa tránh làm phiền người khác vừa giữ tôn nghiêm cho buổi thăm viếng mộ phần tổ tiên.

• Kiêng kỵ mang theo thực phẩm có mùi nồng: Thực phẩm có mùi nồng để tránh làm phiền người thăm mộ khác và thể hiện sự không tôn trọng bầu không khí trang nghiêm.

• Tránh vứt rác một cách bừa bãi: Không vứt rác một cách bừa bãi để giữ cho không gian nghĩa trang luôn sạch sẽ và trang trọng.

• Không nên mang theo những đồ lễ không phù hợp: Những loại hoa có màu đen, xanh, hoặc tím, những loại quả có vị chua, đắng, hoặc cay,... là những đồ vật không nên đem theo khi viếng mộ. Bởi những đồ lễ này được coi là mang lại những điều xấu, hoặc làm cho tổ tiên không thích, hoặc không nhận.

• Không nên nói những lời không hay: Những lời chửi bới, than phiền, nói dối, hoặc những lời hứa hẹn không thực hiện được được xem là những lời nói làm tổn thương, khinh bỉ, hoặc lừa gạt tổ tiên, và có thể bị trừng phạt.

• Không nên làm những hành động thiếu tôn trọng: Hành vi ẩu đả, vui đùa, cười giỡn, bỏ lễ,... vừa là những hành động gây mất trật tự, vừa phá vỡ không khí linh thiêng.

Những lưu ý cần biết khi thăm mộ tổ tiên ngày Tết (Nguồn: Internet)

Cách sắm lễ đúng để thăm mộ tổ tiên ngày Tết

Để sắm lễ đúng để thăm mộ tổ tiên ngày Tết, bạn cần chú ý đến những điểm sau:

• Chọn những đồ lễ phù hợp với tín ngưỡng, phong tục, và sở thích của tổ tiên: Bạn có thể tham khảo ý kiến của những người có kinh nghiệm trong gia đình, để biết rõ những đồ lễ nào là thích hợp, và những đồ lễ nào là không nên mang.

• Chọn những đồ lễ tươi, sạch, và đẹp: Bạn nên chọn những loại hoa có màu sáng, như hoa đào, hoa mai, hoa cúc, hoặc hoa sen và những loại quả có vị ngọt, như cam, quýt, bưởi, hoặc táo,... cùng rượu, bánh. Những đồ lễ này được coi là mang lại những điều tốt và làm cho tổ tiên vui lòng.

• Chọn những đồ lễ vừa đủ, không quá ít, cũng không quá nhiều: Bạn cũng nên chọn những đồ lễ theo số lượng của tổ tiên như: hoa, quả, bánh, ly rượu cho mỗi người để tránh sự thiếu thốn, lãng phí. Bên cạnh đó, những điều này còn giúp đem lại sự cân bằng, hòa hợp, và may mắn.

Cách sắm lễ để thăm mộ tổ tiên ngày Tết đúng truyền thống, lễ nghi (Nguồn: Internet)

Xem thêm: Hoa Chưng Tết đẹp

Thăm viếng mộ phần của tổ tiên (tảo mộ) từ lâu đã trở thành nét đặc trưng của văn hóa cổ truyền. Tục lệ “đạo thờ ông bà”, thăm mộ tổ tiên ngày Tết đã trở thành truyền thống, một nét đẹp của dân tộc để bày tỏ lòng kính trọng, biết ơn, và gắn bó với tổ tiên. Ngoài ra, đây cũng là cách để duy trì, và phát huy những giá trị văn hóa, đạo đức, truyền thống của dân tộc. Theo dõi HoaĐẹp365 để cập nhật thêm những kiến thức, phong tục ngày Tết khác.